Terug

Strooi- en keukenzout: Wat zijn de gevaren?

Strooi- en keukenzout: Wat zijn de gevaren?

Het NVIC wordt over de inname van keukenzout in het huis door zowel kinderen als volwassenen het hele jaar door geraadpleegd. In perioden van gladheid komen vooral kinderen en dieren op straat in contact (via de huid, het oog of door inname) met strooizout.

Keukenzout kennen we allemaal uit de keuken als smaakmaker, het bestaat uit de stof natriumchloride. 
Strooizout, ook gebaseerd op natriumchloride, wordt in perioden van gladheid toegepast als dooimiddel om het vriespunt van water (sneeuw, ijs) op de weg te verlagen. Het mengt zich met het op de weg aanwezige water, en vormt zo pekel. Doordat pekel een lager vriespunt heeft dan water, zal dit minder snel bevriezen waardoor de kans op gladheid kleiner wordt.
Het strooizout dat Rijkswaterstaat op de wegen gebruikt is, anders dan keukenzout, ongezuiverd, iets grover en een beetje gelig gekleurd. De gevaren van strooizout en keukenzout zijn echter vergelijkbaar.

Klinisch beeld
Oog en huidcontact
Bij oogcontact geeft natriumchloride lokale irritatie, en pijn in de ogen. Na het wegspoelen met water is dit gewoonlijk snel over. Alleen bij het aanhouden van de oogklachten is een bezoek aan de oogarts nodig.
Een geconcentreerde natriumchlorideoplossing, of pekel, veroorzaakt mogelijk wat irritatie van de huid. Natte besmette kleding daarom uitdoen en de huid met water afspoelen.

Inname
Inname van een kleine hoeveelheid natriumchloride door (kleine) kinderen geeft gelukkig weinig problemen, indien men voldoende water kan drinken. Na inname van het zout treedt al snel een dorstreflex op. Door dan voldoende water te drinken kan meestal de natriumconcentratie weer voldoende verlaagd worden.
Het niet goed kunnen duidelijk maken van dorst, of niet zelfstandig toegang hebben tot water zijn extra risico factoren bij kleine kinderen en verstandelijk gehandicapten.

Bij een grotere hoeveelheid ingenomen zout kan wel een serieuze en zelfs levensbedreigende vergiftiging ontstaan. De kans op een hypernatriëmie, dit is een verhoging van de normale natriumconcentratie in het lichaam (gemiddelde normaalwaarde is 140 Na+ mmol/L, bij een spreiding van 136-146 Na+ mmol/L) en de ernst hiervan nemen toe met de ingenomen hoeveelheid natriumchloride.
Na inname van een grotere overdosis natriumchloride kunnen snel, vaak binnen 30-60 minuten, door de hypernatriëmie ernstige verstoringen optreden van vitale functies.  Als eerste symptomen worden dan gezien: misselijkheid, braken, diarree, buikkrampen, afwisselend lethargie en heftige opwinding. Hypernatriëmie kan verder aanleiding geven tot uitdroging met afname van traanvocht, verminderde speekselvloed en dorst, zweten, hoofdpijn en duizeligheid.
Een ernstige zout intoxicatie kan verder leiden tot spierzwakte, spiertrekkingen, convulsies, depressie van de ademhaling, lage bloeddruk, shock, nierinsufficiëntie, verzuring, hersenoedeem en zelfs coma.

Inschatting ernst is vaak lastig na ingestie
Van belang is het lichaamsgewicht te weten voor de inschatting van de ingenomen dosis natriumchloride in mg/kg lichaamsgewicht, en inzicht te hebben in de mate waarin het lichaam het te veel aan zout kan uitscheiden. Echter, meestal is niet goed bekend bij (kleine) kinderen en dieren hoeveel zout er is ingenomen.
Daarom zijn naast de geschatte ingenomen dosis, ook opgetreden symptomen en een bepaling van de Na+ concentratie belangrijk om inzicht te krijgen in de ernst van de vergiftiging.
Bij twijfel hierover kan de arts met het NVIC overleggen.

Diagnose en behandeling na ingestie
Bepaling van de natriumconcentratie geeft meer inzicht in de mogelijke ernst van de intoxicatie.
Iemand met een ernstige hypernatriëmie moet naar het ziekenhuis, zodat het natriumgehalte gecorrigeerd kan worden.

Ten slotte
Medische professionals, zoals artsen of ambulanceverpleegkundigen, kunnen 24 uur per dag, 7 dagen per week het NVIC bellen (088 755 8000) of de website www.vergiftigingen.info raadplegen. Zoek op de precieze productnaam, of op “keukenzout” of "natriumchloride”.

Deze website maakt gebruik van cookies

Deze website maakt gebruik van cookies Deze website toont video’s van o.a. YouTube. Dergelijke partijen plaatsen cookies (third party cookies). Als u deze cookies niet wilt kunt u dat hier aangeven. Wij plaatsen zelf ook cookies om onze site te verbeteren.

Lees meer over het cookiebeleid

Akkoord Nee, liever niet